پایگاه تحلیلی الوقت - دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، بارها خود را به عنوان کسی توصیف کرده که از جنگ متنفر است. او پیش از نامزدی برای انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا، منتقد جنگ عراق بود و در دولت اول خود به حضور آمریکا در افغانستان پایان داد. حامیان ترامپ در جنبش «دوباره آمریکا را قدرتمند کنیم» (MAGA ) همچنین خواستار کنارهگیری بیشتر آمریکا از تنشها و درگیریهای بینالمللی با دستور کار «اول آمریکا» شدند و همین حامیان دست راستی ترامپ با «جنگهای بیپایان» مخالفت کردهاند. با وجود تمام این هیاهوها و ژستهای تبلیغاتی ترامپ علیه «جنگ»، اما او گاهی چهره یک فرد جنگطلب به خود میگیرد. از جمله رئیس جمهور جنجالی آمریکا به تازگی پیشنهاد داده است که نام وزارت دفاع به شکل گذشته خود، یعنی «وزارت جنگ» بازگردد.
ترامپ در دیدار با «لی جائه میونگ»، رئیس جمهور کره جنوبی، «پیت هگزت»، وزیر دفاعش را مسئول وزارت جنگ توصیف کرد و گفت که اگرچه ما وزارت جنگ را وزارت دفاع مینامیم، اما بین خودمان باشد، شاید نام آن را تغییر دهیم. ترامپ با اشاره به نام سابق این وزارتخانه ادعا کرد که این وزارتخانه با نام وزارت جنگ عملکرد بهتری دارد. او سپس مدعی شد که ما زمانی که وزارت جنگ داشتیم، سابقه پیروزی بیشتری داشتیم و من نمیخواهم فقط دفاعی باشیم، بلکه بهتر است که تهاجمی هم باشیم.
تاریخچه وزارت جنگ
وزارت جنگ آمریکا اولین بار توسط «جورج واشنگتن»، رئیس جمهور سابق آمریکا در سال ۱۷۸۹ تأسیس شد. این وزارتخانه مسئول عملیات و نگهداری ارتش آمریکا و همچنین امور نیروهای دریایی بود. البته در سال ۱۷۹۸ یک وزارتخانه جداگانه دیگری برای نیروی دریایی آمریکا تأسیس شد. وزیر جنگ نیز معمولا فردی غیرنظامی بوده است که بر مسئولیتهای مالی و خریدهای نظامی نظارت داشته است. ژنرال «هنری ناکس »، اولین وزیر جنگ آمریکا بوده است.
وزارت جنگ تا سال ۱۹۴۷ وجود داشت، تا اینکه در دوره ریاست جمهوری «هری ترومن» سازماندهی مجدد شد و دو سال بعد به وزارت دفاع تغییر نام داد. «متیو جی. اشمیت»، دانشیار امنیت ملی و سیاسی در دانشگاه نیوهیون، در گفتگو با مجله فوربز توضیح داده است که «نام وزارت جنگ به وزارت دفاع تغییر یافت تا منعکس کننده این ایده باشد که جنگ افروزی دیگر مانند گذشته اخلاقی نیست و وظیفه پنتاگون در دوران پس از جنگ هستهای قطعاً جنگ افروزی نیست. این تغییر نام برای جلوگیری از جنگ بود، زیرا هر جنگ هستهای آخرین جنگ خواهد بود، بنابراین ایده این بود که در برابر جنگ دفاع کنیم تا امنیت لازم برای انجام کارهای دیگر را فراهم کنیم.»
وزارت جنگ در دیگر کشورها
مفهوم وزارت جنگ فقط مختص آمریکا نبود. وزارتخانههای مشابه را میتوان در چین در قرن هفتم و ژاپن در قرن هشتم ردیابی کرد. با این حال، آمریکا در تعیین وزارت جنگ در میان کشورهای غربی پیشگام بود، زیرا در دیگر کشورهای غربی پادشاه یا روسای دولت به صورت مستقیم نیروهای نظامی را کنترل میکردند. اگرچه به تبعیت از آمریکا، در دیگر کشورها مانند فرانسه، پروس، انگلیس و هلند نیز وزارت جنگ ایجاد شد و در آن کشورها نیز پس از جنگهای جهانی نام وزارت جنگ به وزارت دفاع تغییر یافت. در واقع پس از وحشت جنگهای جهانی اول و دوم، تمرکز بر دفاع اروپایی در اولویت قرار گرفت و کنترل غیرنظامیان بر ارتش بیشتر شد.
«پیت هگست»، وزیر دفاع آمریکا نیز که به تازگی ترامپ او را «وزیر جنگ» خطاب کرده است، اوایل امسال یک نظرسنجی انجام داد و پرسید که آیا آمریکاییها «وزارت دفاع» را به «وزارت جنگ» ترجیح میدهند یا خیر، که ۵۴.۳ درصد نام قدیمی وزارت جنگ را تأیید کردند در حالی که ۴۵.۷ درصد نام دفاعی را انتخاب کردند. ایلان ماسک، شریک و حامی سابق ترامپ نیز نام وزرات جنگ را بیشتر پسندیده بود.
آمریکای جنگ طلب
کارشناس معتقدند که تغییر نام وزارت دفاع به وزارت جنگ نوعی تناقض در سیستم آموزش نظامی آمریکا به شمار میرود و این تغییر با تمام معیارهای اخلاقی مورد ادعای ارتش آمریکا در تضاد است. این تضاد را «متیو جی. اشمیت»، دانشیار امنیت ملی و سیاسی در دانشگاه نیوهیون نیز مورد تاکید قرار داده و گفته است که اگر نام وزارت دفاع به وزارت جنگ تغییر کند، آموزههای ارتش نیز متفاوت خواهد شد.
«ریچارد اچ. کوهن»، استاد بازنشسته دانشگاه کارولینای شمالی نیز در گفتگو با نیویورک تایمز معتقد است که تغییر نام وزارت جنگ به وزارت دفاع در دوره ترومن برای این بود که به جهان اعلام شود که آمریکا قصد جنگیدن ندارد، بلکه از خود دفاع میکند. با توضیحات کوهن آیا میتوان گفت که برنامه ترامپ برای تغییر نام وزارت دفاع به وزارت جنگ به معنای قصد آمریکا برای جنگهای جدید است؟
در عین حال «جمال گرین»، استاد دانشکده حقوق کلمبیا گفته است که ترامپ نمیتواند به راحتی نام وزارت دفاع یا عنوان وزیر دفاع هگست را تغییر دهد و این تغییرات تنها از مسیر کنگره میسر است.
رویکردهای جنگ طلبانه ترامپ
علی رغم ادعاهای ضدجنگ ترامپ، اما رویکرد و رفتار و عملکرد او آینه تمام نمای یک رئیس جمهور جنگ طلب است. او کمتر از دو ماه پیش با انجام حملات هوایی علیه ایران، به یک جنگ جدید در خاورمیانه روی آورد و قبل از آن نیز سخنان تهدیدآمیزی علیه گرینلند، پاناما و حتی کانادا انجام داده بود.
«استفن ورتهایم»، نویسنده آمریکایی در حوزههای نظامی و امنیتی به پولیتیکو گفته است: «تا زمانی که ایالات متحده ارتش خود را در خاورمیانه مستقر کند، به بمباران خاورمیانه ادامه خواهد داد و همچنان در خاورمیانه مورد حمله قرار خواهد گرفت و خبری از آرامش نیست.» ورتهایم معتقد است که حدود ۴۰ هزار سرباز آمریکایی در منطقه، همراه با همکاریهای امنیتی نزدیک با برخی از کشورهای منطقهای مانند قطر و کویت باعث میشود آمریکا مشکلات خاورمیانه را به عنوان مشکلات خود به ارث ببرد.
البته اقدامات جنگ طلبانه ترامپ در دوره اول ریاست جمهوریاش نیز کم نبودند و براساس گزارش مجله آمریکایی نیویورکر در دوران ریاست جمهوری او در دور اول، تنشهای جهانی افزایش یافت. براساس این گزارش، در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، «جنگ از راه دور و بمبارانهای پهپادی» به سطح بیسابقه زیادی رسید. به ویژه در سومالی، عراق و سوریه در سالهای 2017 تا 2020 که همزمان با ریاست جمهوری ترامپ بود، تعداد حملات و مرگ و میر غیرنظامیان به شدت افزایش یافت. در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، حملات در افغانستان در مقایسه با دولت اوباما ۳۳۰ درصد افزایش یافت و آمریکا در سوریه بدون حمایت متحدان اروپایی خود دستور حملات گسترده علیه دولت سابق بشار اسد را داد. ترامپ همچنین به طور فعال از جنگ عربستان سعودی علیه یمن در سالهای 2018 تا 2020 حمایت کرد، تا آنجا که در سال ۲۰۱۸، یک بمب ساخت آمریکا به یک اتوبوس مدرسه یمنی برخورد کرد و دهها کودک را کشت.
واقعیت ماجرا
در پس تصویر ضدجنگ ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مشتاق نشان دادن قدرت نظامی بیشتر است. دوران حضور او در کاخ سفید، میراثی از تشدید درگیریها، افزایش تلفات غیرنظامیان و درگیر کردن ایالات متحده در تشدید تنشها بدون هیچ راهحل روشنی است. لفاظیهای صلحطلبانه او، واقعیتی بسیار تاریک است.
ترامپ حتی تحمل شنیدن نقد هم ندارد و همین چند روز پیش سپهبد «جفری کروز» را از ریاست آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا «برکنار» کرد، چرا که این فرمانده نظامی گفته بود حملات آمریکا تنها چند ماه برنامه هستهای تهران را به عقب انداخته است. این ارزیابی که به طور گسترده در رسانههای آمریکایی منتشر شد با ادعاهای دونالد ترامپ، مبنی بر اینکه این حملات سایتهای هستهای را به طور کامل نابود کرده است، در تضاد بود و همین اظهارنظر مخالف؛ ترامپ را خشمگین کرد.
یک مقام آمریکایی هم به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که دو افسر ارشد دیگر شامل دریاسالار نانسی لاکور، رئیس نیروی دریایی ذخیره و دریاسالار میلتون سندز، فرمانده ستاد جنگ ویژه نیروی دریایی نیز در حال ترک سمتهای خود هستند.
برکناری رئیس آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده و دو افسر ارشد دیگر، جدیدترین مورد از یک سری اخراجهای نظامی ارتش آمریکا در سال جاری است.
این تغییرات نشان دهنده تصمیم ترامپ برای تغییر آرایش نظامی جدید در منطقه است، اما با توجه به رویکرد جنگ طلبانه ترامپ بعید است که این تغییر آرایش به سمت آرامش در منطقه باشد و بعید نیست که ترامپ نوعی تشدید تنش در منطقه را دنبال کند.